14, 2, 5, 15. Dat zijn de getallen die Beat Bühlmann* in een recent interview noemde. Dat interview ging over hoe kenniswerkers zich staande moeten houden in een wereld die steeds onrustiger lijkt te worden. Wat een kenniswerker is, is al een discussie waard, maar ik denk dat de gemiddelde arts er zeker eentje is. En ik vrees dat we die wereld die steeds onrustiger lijkt te worden, ook als dokter wel allemaal herkennen.

14 staat voor het aantal maanden die nodig zijn om de hoeveelheid data die we als mensheid produceren, te verdubbelen. Daar hádden we de rest van de menselijke geschiedenis trouwens voor nodig gehad tot een jaar of twee geleden. En ja, dat is exponentieel, eerst (vrijwel) de hele menselijke geschiedenis, toen twee jaar, nu 14 maanden en de verwachting is dat die tijd steeds korter gaat worden.

2 staat voor het aantal uren dat we gemiddeld per dag kwijt zijn om benodigde informatie te zoeken.

5 staat voor het aantal minuten dat iemand ongestoord kan doorwerken voor er zich een interruptie voordoet.

15 is het aantal minuten dat het duurt voor je na een interruptie weer net zo geconcentreerd als daarvoor bent (ja, ik zie een probleempje als je dat combineert met het vorige….).

De moderne wereld biedt (gelukkig) ook mógelijkheden om slimmer om te gaan met deze toenemende onrust. Maar voorlopig is mijn gevoel toen ik het las: ik herken wel wat! De wereld lijkt niet alleen sneller te draaien, maar is vooral voller, drukker, onrustiger, veeleisender. Wat bij de 14 staat draagt daar zeker aan bij. En wat voor de wereld geldt, ervaar ik ook in de dagelijkse (huisarts)praktijk!

Wat vroeger timemanagement werd genoemd, werkt vaak niet meer. Wat nodig is, volgens productiviteitsgoeroes, is áándachtmanagement. Tijd kun je niet managen, aandacht wel. En zoals het altijd leuk is om als arts te neuzen in andere sectoren dan de strikt medische, is ook hier de boodschap van deze deskundigen een leuke prikkel voor de dagelijkse praktijk. Aandachtmanagement dus. Onze patiënten verdíenden altijd al onze volle aandacht, vanzelfsprekend. Maar die vanzelfsprekendheid is er niet meer. Het lijkt erop of we een reset nodig hebben. We moeten zorgen voor ruishygiëne. Schoffelen in de van onkruid doorwoekerde borders rondom de directe patiëntenzorg.

Concreet betekent dit, zoals al door de LHV wordt bepleit, meer tijd per patiënt. Maar laten we ook kritisch kijken naar onze interrupties tijdens het spreekuur. Laten we nadenken over een gezonde manier van omgaan met de hoeveelheid informatie die op ons afkomt. Slimmer gebruik gaan maken van technieken die er zijn om die informatie te schiften en vindbaar te maken, is zeker ook een uitdaging. E-health lijkt soms méér werk, maar kan het werk juist ook beter beheersbaar maken en slimmer kanaliseren.

Hans Schnitzler concludeert in zijn lezenswaardige boek Een kleine filosofie van de digitale onthouding al dat aandacht een kostbaar en kwetsbaar goed is. We moeten er zuinig op zijn. En met de uitdagingen die de moderne mens in de moderne wereld tegenkomt, hebben we dus wel iets om voor op de bres te gaan. Maar aandacht lijkt me nou écht iets dat onze patiënten in 2018 meer dan ooit verdienen.

Volop aandacht voor de aandacht!

*General manager van Evernote (Europa), een hele mooie tool om informatie handig op te slaan en terug te vinden.