Woorden, het is mooi spul. Je kunt ermee communiceren, maar je kunt er ook mee verhullen. Dan is het meer praten dan communiceren. Dan wordt er veel gezegd en weinig begrepen. Zelden de bedoeling, tenzij je bewust een rookgordijn wilt creëren. Dan moet je veel praten en weinig zeggen.

Woorden betekenen volgens de Dikke Van Dale ook iets, maar ik heb altijd de indruk dat maar weinig mensen die precieze betekenis kennen of bedoelen. En op het moment dat de Dikke Van Dale erbij wordt gehaald is het moment dat je nog van  communicatie kunt spreken vaak al gepasseerd.

Ik moest er de laatste tijd vaak aan denken, bijvoorbeeld doordat ik discussies oppikte van mensen die vielen over het woord ‘strijd’ bij ziekte. Het prikkelde me. Er werd gezegd dat we dat woord beter niet meer kunnen gebruiken, omdat het zou suggereren dat mensen die overlijden aan een ziekte niet hard genoeg gevochten hadden. Dat ze ‘losers’ zouden zijn. Ik schrok daarvan, want ik gebruik die metafoor ook weleens. En ik hoor hem bijna dagelijks van mensen die een ernstige ziekte krijgen of hebben. En ik weet wel zeker dat die mensen of ik daarmee niets willen zeggen over mensen die de pech hebben te overlijden aan een ziekte.

Ik moest ook denken aan een ander voorbeeld van een collega die ik in mijn coschappen vaak mensen zag verbeteren. ‘Nee, het ís helemaal geen vocht achter de longen.’ Waarna een medisch verantwoord epistel volgde over oedeem rond de longblaasjes en ik de ogen van de patiënt groter zag worden. En soms hoorde ik aan het eind: ‘Dus ik heb géén vocht achter de longen?’ De wóórden klopten, maar de communicatie niet.

We zeggen allemaal dingen met een bepaalde intentie. En daarvoor gebruiken we meestal woorden. Die woorden vormen soms het stootkussen tussen de harde werkelijkheid en het idee van de patiënt. En kloppen daarom niet altijd met de definitie in de Dikke Van Dale. Het is goed dat we af en toe kritisch kijken naar ons woordgebruik. Maar minstens zo goed is het dat we ons af blijven vragen wat gemeend wordt. Daarbij hoor je dóór de woorden te horen en voel je bedoeling.

En blijkt dat communicatie nog zo makkelijk niet is. Begrijp je?