Blog geïnspireerd door de titel van een nummer van Moss, gehoord tijdens een concert. Gaat over ons huisartsenvak, over de zorg, over de maatschappij. Medisch Contact 20 september 2022
https://www.medischcontact.nl/opinie/blogs-columns/blog/simplify-it.htm
Simplify it
Ieder jaar ga ik met een collega naar een concert van de Nederlandse band Moss. Toen ze nog aios bij me was en mee wilde naar mijn functie als Zwarte Cross-dokter destijds, werd ze ook verplicht om een uurtje eerder te gaan, want ik wilde per se Moss nog even zien. Sinds die tijd heeft Moss er nog een fan bij.
Het was tijdens de promotour voor hun laatste album HX dat ik tijdens het nummer ‘Simplify it’ dacht: dit zou het credo van onze maatschappij moeten worden. Steeds meer heb ik namelijk het idee dat er geen tekort aan arbeidskrachten is, maar een teveel aan belemmerende factoren om die krachten ook doelgericht in te zetten. Uiteraard denk ik hierbij vooral aan de zorg, maar het speelt inmiddels op alle fronten in de maatschappij een grote rol. En wat me telkens opvalt: terwijl de werkdruk op alle fronten aan het toenemen is, en er steeds nieuwe plannetjes bedacht worden om meer werk met minder mensen aan te kunnen is er niemand die het lef heeft om eens te zeggen: we moeten niet harder werken, maar de productiviteit verhogen. Er moet meer gehakt worden. En we weten het allemaal maar accepteren het niet: waar gehakt wordt, vallen spaanders.
Ik pleit hier niet voor het verlagen van de kwaliteit. Ik pleit in ieder geval wel voor het laten vallen van een aantal contróles van die kwaliteit. Want met zijn allen zijn we inmiddels meer tijd kwijt aan het verántwoorden van kwaliteit dan aan het léveren van kwaliteit. Nu weet ik dat een aantal beleidsmakers, politici, kwaliteitsfunctionarissen en bestuurders een rolberoerte krijgt bij dit idee. Want hoe moeten die nu aantonen dat er kwaliteit geleverd wordt? Het antwoord: dat weet ik niet. Misschien moeten we met toenemende krapte op de arbeidsmarkt voortaan maar eens tevreden gaan worden met het feit dat er geen 100 procent sluitende controle mogelijk is. Misschien moeten we meer gaan varen op inschattingen, sporadische maar globale steekproeven, gesprekken, vingers aan de polsen. Misschien moeten we accepteren dat onder druk hier en daar niet het volledige protocol wordt gevolgd. Of nóg enger: misschien moeten we ervan uitgaan dat professionals een intrinsieke drang hebben om kwaliteit te leveren. Maar we hebben wel meer improvisatieruimte nodig om dat te kunnen blijven doen.
Een heel concreet voorbeeld uit eigen ervaring: mijn inmiddels overleden moeder ontving zeer liefdevolle zorg in het verpleeghuis waar ze leefde. Die liefdevolle zorg staat in geen enkel protocol en kan niet gemeten worden, maar was van onschatbare waarde. Op enig moment bleek er onvoldoende gekwalificeerd personeel om medicatie via het subcutaan geplaatste naaldje te geven. Subcutaan prikken mocht echter wél! Reden: er was onvoldoende scholing voor toediening via de geplaatste toedieningsweg. Dus: extra pijn omdat het protocol niet gevolgd kon worden. De technische en juridische kwaliteit was hier rotsvast geborgd. Maar het laten vallen van díé kwaliteit had hier paradoxaal méér levenskwaliteit opgeleverd.
Doorgaan op de huidige voet kan niet: steeds hogere productie van je mensen verwachten én een deel van de productiviteit verloren laten gaan aan het controleren van strikte regeltjes. Dit is de uitdaging voor de eerdergenoemde politici, beleidsmakers, kwaliteitsfunctionarissen en bestuurders. Zet die song van Moss op repeat en maak het refreintje tot je credo: simplify it!